Ο ηλιακός θερμοσίφωνας είναι μία απλή ηλιακή συσκευή που συσσωρεύει την ηλιακή ενέργεια και την μετατρέπει σε ζεστό νερό. Σε χώρες με μεγάλη ηλιοφάνεια αποτελούν μία εξαιρετική πηγή ζεστού νερού με σχεδόν μηδενικό κόστος.
Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες είναι μόνο μία από τις συσκευές εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας. Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία αποτελούν μία ακόμη μορφή ηλιακών συστημάτων.
Στη χώρα μας υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών που κατασκευάζουν ή εισάγουν ηλιακούς θερμοσίφωνες. Η assos boilers,η calpak mark3, calpak solarking, green solar, Siemens technic, supersolar είναι μερικές από αυτές.
Η απόδοση των ηλιακών θερμοσιφώνων εξαρτάται από την ποιότητα των υλικών κατασκευής τους και τη σωστή τοποθέτηση. Επίσης, οι καλοσυντηρημένοι ηλιακοί θερμοσίφωνες έχουν μεγαλύτερη απόδοση.
Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες διακρίνονται σε θερμοσίφωνες ανοικτού κυκλώματος στους οποίους το θερμαινόμενο μέσο είναι το ίδιο το νερό που χρησιμοποιούμε και κλειστού κυκλώματος στους οποίους το νερό κυκλοφορεί σε κύκλωμα και θερμαίνει το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε. Διακρίνονται επίσης σε ηλιακούς θερμοσίφωνες διπλής ενέργειας και τριπλής ενέργειας. Οι πρώτοι λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια ή με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ οι δεύτεροι χρησιμοποιούν επίσης το ζεστό νερό που κυκλοφορεί στους σωλήνες καλοριφέρ της κεντρικής θέρμανσης.
Τα ηλιακά συστήματα λειτουργούν όταν υπάρχει ηλιοφάνεια, μπορούν όμως να συσσωρεύουν ενέργεια και για τις μέρες που υπάρχει συννεφιά. Βέβαια τις μέρες με μεγάλη ηλιοφάνεια έχουν πολύ υψηλή απόδοση.
Οι ηλιακοί συλλέκτες είναι το κύριο μέρος ενός ηλιακού θερμοσίφωνα. Αποτελούνται από την πλάκα συλλογής της ακτινοβολίας, τους σωλήνες ροής του νερού, το κρύσταλλο της πλάκας απορρόφησης και το θερμικά μονωμένο πλαίσιο όπου στηρίζονται όλα τα εξαρτήματα. Η απόδοση του ηλιακού θερμοσίφωνα εξαρτάται από την ποιότητα κατασκευής των εξαρτημάτων.